coroczny zawrót głowy mierzenie swoich szans
z wielkim talentem odpowiedni ludzie
dążąc do celu tak jak jeden mąż
wciąż kombinują w przeogromnym trudzie
w co stroić przyszłość ile za to wziąć
musisz zrozumieć miły ważny powód
I swoje miejsce przy mym boku znać
dyskretny urok sezonowej mody
czar tych sklepików pełnych aż po dach”
fragment utworu „Szał sezonowej mody”,
tekst: T. Zeliszewski
Moda to zjawisko przemijające, podlegające ciągłym zmianom, choć w ostatnich latach można zauważyć pewną powtarzalność i powracanie do znanych wcześniej elementów garderoby, jak choćby powrót spodni dzwonów w latach dziewięćdziesiątych. Obecnie panuje moda (choć w innym tego słowa znaczeniu) na dwudziestolecie międzywojenne. Jeden z moich ulubionych okresów w historii, nie tylko polskiej, powraca w literaturze. Kilka wydawnictw pokusiło się o promowanie historii i literatury międzywojennej, a także o przybliżenie codziennego życia w tamtym okresie w każdej możliwej sferze. I tak w serii wydawniczej PWN-u ukazała się pozycja „Moda w przedwojennej Polsce” autorstwa Anny Sieradzkiej, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, zajmującej się m.in. dziejami ubiorów.
Książka podzielona jest na sześć rozdziałów: moda codzienna, moda sportowa, moda wieczorowa, moda ślubna, moda dziecięca, bielizna. Najobszerniejszy jest rozdział pierwszy dotyczący codziennych strojów mieszkańców II Rzeczpospolitej. Autorka zarówno tutaj jak i w kolejnych częściach skupia się przede wszystkim na modzie damskiej, bo ten dział podlegał największym i najczęstszym zmianom. Moda męska na przestrzeni całego międzywojnia zmieniała się rzadko i nieznacznie, więc nie budziła tak dużych emocji.
strój codzienny |
Moda sportowa to również swego rodzaju nowość, ponieważ popularna stała się nie tylko jazda konna, ale także tenis czy jazda na rowerze. I tutaj ponownie moda męska zmieniła się nieznacznie, natomiast prawdziwe trzęsienie ziemi wywołały damski strój do tenisa, gdzie pojawiły się spódniczki przed kolano oraz stroje plażowe, odsłaniające prawie całe nogi, przykryte nieznacznie króciutką rozkloszowaną spódniczką zakładaną na kostium. Popularny stał się również płaszcz kąpielowy zarówno dla pań jak i panów, mający ochronić ciało po kąpieli w zimnym Bałtyku.
Prezydent Ignacy Mościcki w płaszczu kąpielowym |
stroje wieczorowe, ogromnie podoba mi się ta suknia |
Króciutki rozdział został poświęcony modzie ślubnej. Autorka zwraca na różnice w strojach ślubnych w zależności od pory dnia w jakiej odbywała się ceremonia, a także jej charakteru, religijnego lub świeckiego. Poza typowymi sukniami ślubnymi, które właściwie do dnia dzisiejszego niewiele się zmieniły, bo fasony lat dwudziestych i dzisiaj można znaleźć w salonach ślubnych, Anna Sieradzka opisuje męskie stroje, ponieważ początek dwudziestolecia międzywojennego to jeszcze wpływy sprzed I wojny światowej i panowie, mam tu na myśli oczywiście arystokrację do ślubu ubierali stroje ludowe, regionalne, a po odzyskaniu niepodległości bardzo często był to również mundur wojskowy.
Moda dziecięcia podobnie jak moda męska nie zmieniała się zbyt gwałtowanie. Najpopularniejszym ubiorem szkolnym był strój marynarski i właściwie przez całą edukację dzieci w takich właśnie chodziły. Małe dzieci, bez względu na płeć nosiły sukienki, a niemowlęta najczęściej były zawijane w ciasne beciki. Poza tym obowiązywała zasada przechodzenia ubranek ze starszego rodzeństwa na młodsze, które nie zawsze było z tego faktu zadowolone.
Na koniec autorka przybliża tę najintymniejszą część stroju, czyli bieliznę. Opisana została bielizna na zimę i na lato, różna ze względu na pory roku, szyta z różnych materiałów i w różnych fasonach. Bielizna dzienna i nocna, koszulki, gorsety damskie, a także bardzo modne i popularne w międzywojniu piżamy, które stały się wręcz obowiązkowym strojem domowym.
„Moda w przedwojennej Polsce” Anny Sieradzkiej to bardzo ciekawa i piękna pozycja na rynku wydawniczym. Historia ubioru to po części również historia Polski, gdyż autorka zwraca uwagę na powody zmian w kroju i charakterze strojów zwłaszcza damskich, a często jest to związane ze zmianami społecznymi. Książka zawiera mnóstwo fotografii zrobionych w okresie dwudziestolecia, jak również zdjęcia wykonane współcześnie strojom z epoki będących w posiadaniu kolekcjonerów. Czytelnik może dokładnie przyjrzeć się detalom sukien, butów i przepięknie wykonanej biżuterii. Przyznaję, że być może nie każdego ta pozycja zainteresuje, bo jest to jednak specyficzny dział, modę trzeba po prostu lubić. Ale osoby zafascynowane międzywojniem, historią ubiorów, modą z pewnością odnajdą w tej książce wiele ciekawych informacji i będzie to dla nich bardzo przyjemna lektura.
Piątkowska Monika Życie przestępcze w przedwojennej Polsce
Pruszak Tomasz Adam Ziemiańskie święta i zabawy