„Cesarzowa” Pearl S. Buck to książka o miłości, ambicji i żądzy władzy. Historia Tzu Si, cesarzowej Chin, panującej w latach 1862-1908 to niezwykle porywająca, barwna i przede wszystkim ciekawa opowieść.

A wszystko zaczyna się w dniu, kiedy młody cesarz wraz ze swoją matką mają, spośród kobiet, a raczej dziewczynek przybyłych do pałacu, wybrać przyszłe nałożnice. Wśród nich jest Yehonala, kilkunastoletnia dziewczyna, która ma jeden cel – zostać pierwszą nałożnicą cesarza Xianfenga. Nie udaje jej się to od razu. Długo musi czekać, aby cesarz zaprosił ją do swego łoża. Ale warto było. Po kilkuletnim pobycie w pałacu zostaje nie tylko najważniejszą konkubiną, ale także rodzi syna, co gwarantuje jej pozycje wyższą od nie mogącej mieć dzieci żony cesarza.

Od tej pory jej pozycja w pałacu rośnie z każdym dniem. Ale o jej przyszłości decyduje dopiero śmierć Xianfenga. Cesarzem zostaje małoletni syn Yehonali, Tonzghi, a ona staje się regentką. Przybiera imię Tzu Si będzie niepodzielnie rządzić przez następne prawie pięćdziesiąt lat. Jej ambicja i upór w dążeniu do celu sprawią, że będzie jednym z największych władców zasiadających na Smoczym Tronie.

Powieść Pearl S. Buck rozgrywa się w drugiej połowie XIX wieku. Jej tło stanowią przemiany społeczno-obyczajowe w Chinach oraz ważne, nie tylko dla Państwa Środka, wydarzenia historyczne, że wspomnę chociażby o powstaniu bokserów. Rządząca twardą ręką Tzu Si prowadziła konserwatywną politykę, co doprowadziło Chiny do utraty niezależności jako państwa. Wszelkie próby wprowadzenia zmian w polityce wewnętrznej i zagranicznej, podejmowane przez siostrzeńca Tzu Si, cesarza Guangxu, skutecznie były przez nią tłumione.

Autorka rewelacyjnie przedstawia życie na cesarskim dworze, pełnym intryg i forteli dyplomatycznych. Tam nic nie jest prawdziwe i nikomu nie można wierzyć. Nie ma przyjaciół, są tylko ludzie, którym zależy na władzy. W takim towarzystwie ambitna i konserwatywna zarazem Yehonala uczy się, że aby osiągnąć cel należy być bezwzględnym, bezlitosnym i fałszywym. A dobre kłamstwo ma większą wartość od każdej prawdy. Tzu Si nie wzbudza w czytelnikach sympatii. Jej spiski i intrygi prowadzą przecież do upadku, jedno z najstarszych państw świata, a jej dwulicowość i bezwzględność sprawia, że całe otoczenie pałacowe, ale także poddani boją się jej.

„Cesarzowa” pokazuje jak władza zmienia człowieka. Jak pochlebstwa i przywileje budzą w ludziach demony zła, które trudno zdusić z powrotem. A jednocześnie, jak bardzo samotny staje się człowiek, który odniósł sukces.

Świetna książka przybliżająca historię i kulturę Chin, opowiedziane w ciekawy sposób. Do tego stopnia, że mimo, iż czytałam ją kilka lat temu, ciągle pamiętam większość przedstawionych w niej wydarzeń, nie tylko historycznych.